Η λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με την αξιολόγηση, την πρόληψη και την παρέμβαση σε διαταραχές επικοινωνίας, λόγου, ομιλίας και σίτισης – κατάποσης.
Η επικοινωνία είναι ένας ευρύς όρος, υποδηλώνει την διαδικασία ανταλλαγής σκέψεων, επιθυμιών και συναισθημάτων, ενώ μπορεί να πραγματοποιηθεί λεκτικά (με τη χρήση του γραπτού ή προφορικού λόγου) ή μη λεκτικά.
Η μη λεκτική επικοινωνία γίνεται με τη βλεμματική επαφή, τις εκφράσεις προσώπου, τη στάση του σώματος, ακόμη και με τη χρήση νευμάτων ή νοημάτων. Μόνο ένα 12% των μηνυμάτων μεταφέρεται με την λεκτική επικοινωνία.
Ο λόγος είναι η δυνατότητα επεξεργασίας και κατανόησης των λέξεων και των εννοιών. Ο τρόπος, δηλαδή, που σχηματίζεται η λέξη και η πρόταση.
Η ομιλία αποτελεί την ηχητική έκφραση του λόγου, δηλαδή, την ικανότητα συνδυασμών ήχων – φωνημάτων. Στην ομιλία εμπεριέχεται η φωνή και ο ομαλός της ρυθμός, που εξαρτάται από τη σωστή λειτουργιά της αναπνοής.
Σίτιση – Κατάποση: Η λήψη τροφής στη στοματική κοιλότητα, η επεξεργασία της και η μετατροπή της σε βλωμό και η μεταφορά προς το φάρυγγα αποτελεί το πρώτο στάδιο της σίτισης (στοματικό) και είναι εκούσιο. Ακολουθεί το φαρυγγικό και το οισοφαγικό στάδιο, τα οποία πραγματοποιούνται ακούσια.
Οι γλωσσικές ικανότητες εμπεριέχουν βασικές δεξιότητες, που σηματοδοτούν την λειτουργικότητα της επικοινωνίας – λόγου – ομιλίας.
Τέλος, έχουν πραγματοποιηθεί αρκετές έρευνες, που υποδεικνύουν τη σημαντικότητα της έγκυρης πρόληψης, διάγνωσης και αντιμετώπισης διαταραχών λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας, καθώς προλαμβάνει ψυχοσυναισθηματικές διαταραχές και κατά συνέπεια κάποιες μορφές μαθησιακών δυσκολιών.
Παρακάτω επισυνάπτεται ερωτηματολόγιο για που μπορεί να ανιχνεύσει γλωσσικά ελλείμματα.
Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό να ειπωθεί ότι κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης.
Εάν υπάρχουν αρνητικές απάντησης (2 ή περισσότερες) προτείνουμε να απευθυνθείτε σε λογοπεδικό για αξιολόγηση.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
(Οι παρακάτω ερωτήσεις αναφέρονται σε συμπεριφορες παιδιων από 18-20 μηνών)
- Αλληλεπίδραση και Προσοχή
Το παιδί σας ανταποκρίνεται όταν κάποιος του μιλά;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Δείχνει ενδιαφέρον για αυτό που του λέτε;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Του αρέσει να παίζει παιχνίδια μαζί σας, όπως «κου-κου τα» ή κυνηγητό;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Μπορεί να συγκεντρωθεί σε μια δραστηριότητα για μερικά λεπτά;
ΝΑΙ ΟΧΙ
- Χειρονομίες και Δραστηριότητες
Δείχνει ένα αντικείμενο, όταν του ζητηθεί λεκτικά, όπως «πού είναι η πόρτα»;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Προσπαθεί να επικοινωνήσει με χειρονομίες ή μίμηση;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Παίζει χρησιμοποιώντας τα παιχνίδια με φαντασία «ταΐζει και κοιμίζει το αρκουδάκι… κάνει ότι μιλά στο τηλέφωνο ..σπρώχνει το αυτοκινητάκι…»;
ΝΑΙ ΟΧΙ
- Κατανόηση
Ανταποκρίνεται στο «όχι» και σταματά τη δραστηριότητα που εκτελεί;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Μπορεί να επιλέξει ένα αντικείμενο που βρίσκεται ανάμεσα σε άλλα, για παράδειγμα την «μπάλα»;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Μπορεί να φέρει αντικείμενα που γνωρίζει από το δωμάτιο ή από την κουζίνα, όταν του το ζητήσετε;
ΝΑΙ ΟΧΙ
- Έκφραση
Χρησιμοποιεί ομιλία και συμμετέχει χωρίς να μιλά πάντα κατανοητά;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Χρησιμοποιεί σωστά 6-20 λέξεις (με σωστό νόημα);
ΝΑΙ ΟΧΙ
Ζητά αυτό που θέλει με κάποιο τρόπο (βλέμμα, δείξιμο, ήχο, λέξη);
ΝΑΙ ΟΧΙ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
(Οι παρακάτω ερωτήσεις αναφέρονται σε παιδιά ηλικίας 2,5 ετών)
Αλληλεπίδραση και προσοχή
Το παιδί σας ανταποκρίνεται όταν κάποιος του μιλά από πίσω με χαμηλή φωνή;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Δείχνει ενδιαφέρον όταν του διαβάζετε;
ΝΑΙ ΟΧΙ
- Δραστηριότητες
Του αρέσει να παίζει με αλλά παιδιά;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Συνηθίζει να μιμείται γνώριμες δραστηριότητες όταν παίζει (π.χ. πως κάνει μπάνιο ή ταΐζει την κούκλα του, κάνει το γιατρό);
ΝΑΙ ΟΧΙ
- Κατανόηση
Μπορεί να φέρει κάτι που του ζητήσατε χωρίς να του δείξετε με χειρονομία;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Εκτελεί μια σύνθετη οδηγία (όπως «βγάλε τα παπούτσια και φόρεσε τις πιτζάμες σου»);
ΝΑΙ ΟΧΙ
Έκφραση
Του αρέσει να μιλά και να κάνει ερωτήσεις;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Χρησιμοποιεί πιο πολύ τις λέξεις από τις χειρονομίες για να εκφραστεί;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Χρησιμοποιεί συνεχώς καινούργιες λέξεις ;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Η ομιλία του είναι κατανοητή σε άλλους και όχι μόνο σε εσάς;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Συνδυάζει λέξεις και φτιάχνει μικρές προτάσεις (όπως «η μαμά τρώει μήλο»);
ΝΑΙ ΟΧΙ
Μιλάει χωρίς διακοπές και επαναλήψεις με μια ομαλή ροή;
ΝΑΙ ΟΧΙ
Με εκτίμηση,
Μπερμούντες - Καλογερής Ελευθέριος
&
Καλογερή Βασιλεία
Μέλος του Πανελληνίου Συλλόγου Λογοπεδικών - Λογοθεραπευτών
Το έντυπο είναι από την
Ομάδα Προλήψεις της Μόνιμης Επιτροπής Λογοπεδικών της Ευρωπαικής Ένωσης
(CPLOL - LCSTL)
